|
Domaniç'e Has Kelimeler
Aaa:Hayır
Aba:Abla
A deyya:Orada
Agubat:Avukat
Aga:Abi
Aha:İşte
Ahar:Çeşme hatılı
Ahlat,Alat:Armut
Alaklamak:Çokistemek,fırsat kollamak
Ama:Alma
Alma:Elma
Amecen:Almayacağım
Amet:Ahmet
Ane,ana:Anne
Aney:Korkulduğunda,şaşkınlıkta söylenir
A öle:İşte,öyle
Ayana,ayyana:Şaşırtıcı
Aynaşık,ayneşik:Dağınık
Baça,baçe:Bahçe
Bak bi?:Bakar mısın?
Bekar:Çoban
Bene:Bana
Beren arı deel:Sıradan değil
ArıBıldır:Geçmiş sene
Bıza:Buzağı
Bicik:Biricik
Bislet:Bisiklet
Bölce:Böğrülce,fasülye
Böön,bön:Bugün
Buğdey:Buğday
Bulla,bılla:Abla
Bunar:Pınar
Buva,buve:Baba
Camız:Manda
Ceran:Elektrik
Cık:Hayır
Cıvara,cıgara:Sigara
cibittirmek:Kökündensökmek
Cibi,cibiş:Kozalak
Çungurdeş,cungurdeş:Tahtaravalli
Çapıt,çaput:Bez Çebiş:Keçi
Çekel:Kazıma aracı(Pulluk kazımak için kullanılır)
Çungurdeş:Salıncak
Dam:ahır
De ore:Orası
Dığan:YayvanTencere
Dombey:Manda
Dükyan:Dükkan
Doniş:İneklerin durması için kullanılır
Değişik:Karşılıklı(ücretsiz)iş yapma usulü
Eh:Olur
Ellen:Ellerin
Enki:Şu,bu
Enseri:Çivi
Entari:Gömlek
Esıran:Hamur karıştırıcı
Esvap:Elbise
Eyce:İyice
Eyya:İyiya
Eza,ezza:Kibrit
Feç;Seber
Fingitmek:Fırlatmak,atmak
Ga,gı:Kız(Çağırmakiçinkullanılır)
Gali:Artık
Gamış:Kalmış
Gaşşım,gaşım:Kardeşim,arkadaşım
Gayme:Para(Lira)
Gesgere:Gesgeri
Getmedin:Getirmedin
Gidem:Gidelim
Gocana:Kocaanne,yenge
Göynek:Gömlek
Ha,he:Evet
Haeya,haya:Şaşkınlık ifade eder
Harana:Tencere
Hır şer:Kesin,net
İmik:Beyin
Kınteş:Şev,eğri
Kırı:Eşek
Kirman:Yün eğirici,
can Kimesi:Kimisi
Kompil,kumpil:Patates
Köğçin,köğçün:çarşı,Pazar,köy içi
Kelem:Lahana
Laburt:Rapor
Mapus:Hapis
Mencilis:Meclis
Meci:Gündelik İşçi
Musaf:Kur'an
Mücre,mücüre:Rahle
Nacak:Balta
Nacap?:Nasıl?
Napcez?:Ne yapacağız?
Napen de:Ne yapıyorsun dersin
Nasıradın:Fikirsiz,beceriksiz
Nemiş?:Ne imiş?
Nemben:Ne Bileyim
Okleç:Oklava
Olupbatur:Oluyor
Oyneş,oynaş:Sevgili
Ösen:Öyleyse
Potur,pontul:Pantolon
Seki:Sehpa,rahle,sedir
Setire:Ceket
Sıçan:Fare
Sabalen:Sabahleyin
Sona:Sonra
Susa:yol
Şırlan yağı:Sıvı yağ,ayçiçek yağı
Şilte:Minder
Şiptik:Terlik
Tabla:Sofra
Tala:Tarla
Tandır:Soba
Tepelotu:Havuç
Tevter:Defter
Toktur:Doktor
Tomata:Domates
Uğra,ura:Un
Urba:Giysi
Ünlemek:Çağırmak
Üstün körü değil:Gelişi güzel olmayan
Va:Var
Velesbit:Bisiklet
Yalabacık:Düzenli,düzgün
Yapende:Yapayımda
Yavuklu:Nişanlı
Yemeni:Ayakkabı
Yete:Yeter
Yılık:Yamuk
Yovurt:Toğurt
Yokada:Yukarıda
Domaniç'e Has Deyimler
Berçin Kelleri:Eskiden Berçin Köyünde çok kel olduğundan bu köy insanlarına denir.
Bulamır teklifi:İstemeyerek bir şey teklif etmek.
Çakıl Korucusu:Aptal ,saf kişilere denir.
Çokköy talimi:Yalan söyleme,aynı olayı döndüre döndüre anlatmak.
Çukurca kazığı:Ayakta çok dikilene denir.
Sıpeci çıkmak:Islanmak,sırıl sıklam olmak
Domaniç'e Has Dualar
Allah razı olsun,elin kolun dert görmesin.
Allah namerde de muhtaç etmesin.
Allah Halilibrahim bereketi versin.
Domaniç'e Has Beddualar
Muradın karnında kalsın.
Gelmeye Erme.
Dilini eşek arısı soksun.
Domaniç'e Has Atasözleri
Çukurca'ya varan susuz,Domaniç'e gelen aç kalır.
Fıranlar, gavur olsun içinde duranlar.
Adın çıkacağına canın çıksın.
Aç karna başka,tok karna başka konuşma.
Aç köpeğin beyni dar olur.
Aç köpek fırın deler.
Açtırma kuyuyu,söyletme kötüyü.
Allah dağına göre kar,karına göre değ verir.
Aslanın bağlandığı yere köpek bağlanmaz.
Aşını tencerene göre pişir.
At buldum meydan bulamadım,meydan buldum at bulamadım.
Atanın hatırı kırılmaz,çığırından çıkılmaz.
Azıcık aşım,kaygısız başım.
Bal tutan parmağını yalar.
Başkasının yumruğunu yemeyen,kendinin yumruğunu taş sanır.
Benim için ne dilersen,Allah bana bir ,sana bin versin.
Büyük lokma ye,büyük söz söyleme.
Bir kulağı tencere,bir kulağı pencere.
Çok yime şişman olursun,veresiye verme pişman olursun.
Davulun sesi uzaktan koyak gelir.
Deli ata binmiş,kendini efe sanmış.
Deli gönül çıkta bağır der.
Derdini söylemeyen derman bulamaz.
Devede kalıp var,onu da eşek çeker.(Deve büyük ama küçük eşek yeder.)
Dişin altında istek olur.
Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar.
El eli yıkarsa,el de yüzü yıkar.
Gelin ata binince “ya nasip” der.
Görünen dağın arkası yakındır.
Her kuşun eti yenmez.
Herkes anadan,babadan gördüğünü işler.
Hırsıza kapı dayaklanmaz.
Kaldır başını,yiyeyim aşını.
Kelle var zihin boş,tut kulağından çifte koş.
Kışın ekmeksiz,yazın abasız yola çıkma.
Kurt kocayınca köpeğin maskarası olur.
Ne söyleyeceğini değil,ne işiteceğini düşün.
Oğlunu döğmeyen kesesini,kızını döğmeyen dizini döğer.
Oğluna kıyamayan hocaya,kızına kıyamayan kocaya vermez.
Otuziki dişten çıkan,otuziki kişiye dağılır.
Sabreden derviş ,muradına ermiş.
Sinek pekmezciyi bulur.
Sofrada elini,toplulukta dilini koru.
Taş taşırım,laf taşımam.
Ucuz etin suyu kara olur.
Ummadık taş baş yarar.
Yazın gölge hoş,kışın ambar boş.
Yazın imiğin(beynin) kaynarsa,kışın çömleğin kaynar.
Yığma çakıl, koyma akıl.
Yılan kuyruğunu çiğneyeni sokar.
Not:Atasözlerini söyleyeni belli olmadığı için,meşhur atasözlerini her yöre kendisine maletmiştir. Biz de Domaniç yöresinde en çok kullanılan atasözlerini tesbit edip yazdık.
|
